به گزارش چغادک نیوز: علیرضا عارف کارشناس حقوق نوشت: اگر مفهوم شناسی را، منحصرا در رشته حقوق قرار بدهیم، واقعا در حق سایر دانش و علوم کم لطفی کرده ایم، زیرا همه علوم و دانش ها، لازمه ی شناخت مفهوم هستند.

در اینجا منظور از مفهوم شناسی، مفهوم شناسی موضوع مطالعاتی مباحثی است، که آن مباحث جزیی از موضوع به حساب می آیند؛ به عبارت دیگر اگر در دانش حقوق، سخن از ارث و قرارداد ها میشود، آنان جزیی از موضوع حقوق مدنی به شمار میرود، و نه جدا از موضوع حقوق مدنی.

اما برای اینکه، خصوصا مباحث نام برده را، جزیی از حقوق مدنی به شمار آوریم، و مصداقی از موضوع اشاره کنیم، لاجرم اهمیت بالای مفهوم شناسی و تحقیق بر چیستی آن مفهوم، بر ما روشن می‌شود.

آن فقری که در دانشکده حقوق می‌تواند، برای محقق فایده مند جلوه نکند، همین نبود مفهوم شناسی است که سبب خواهد شد، محقق محیط دانشگاهی ما را، وسیله ای برای درک روشن در مورد موضوع مورد تحقیق نبیند، در صورتی که دانشگاه، باید مصداق بارز تولید علم باشد.

در دانشکده ها، قبل از آنکه به دانشجویان مباحث توضیح دهند، نخست باید موضوع آن مباحث را تعریف کنند. بالفرض مثال، در تعریف حقوق مدنی، ممکن است این تعریف به گوش بخورد که: مجموعه قوانین و مقرراتی است که در روابط اشخاص با یکدیگر صحبت میکند؛ و اینکه در مباحث حقوق مدنی، دقیقا با مواردی چون ارث، دیه، محجورین و…بر میخوریم. نکته ای که حتما باید مدنظر داشت این است که:« حتما تعریف موضوع باید با، مباحث موضوع سازگاری داشته باشد، در صورت ناسازگاری تعریف با یکی از مباحث، باید در مورد تعریف موضوع، تجدید نظر کرد».

برای اینکه، منظور را واضح تر کنم و استدلال بالا برای شما سهل شود اجازه بدهید با یک مثال ساده منظور را برسانم؛ در زندگی روزمره ممکن است افرادی شما را بدلیل رفتارتان، رفتار و عمل شما را غیر اخلاقی بدانند، یا مثلا دروغ گفتن؛ اما آنان هرگز نمی‌توانند عمل شما را غیر اخلاقی بدانند، بدون آنکه تعریفی از اخلاق بدست دهند و اگر قرار باشد، «مصداق عمل تان را غیر اخلاقی بدانند، باید مصداق با تعریف اخلاق کاملا سازگار باشد».

آن کسانی که در دانشکده های علوم انسانی، و حقوق باید مفهوم شناسی را ترویج کنند، اساتید هستند هرچند مفهوم و تعریف موضوع، از جانب بسیاری سفارش شده باشد، اما باز اندیشی راجع به آن، و عمل و در نظر داشتن آن، می‌تواند پیوند و فهم دانشجو با آن رشته تحصیلی را عمیق تر کرد.

از نظر کارل یاسپرس: دانشگاه محل و نهادی برای پژوهش، است. به زعم او دانشگاه به سه چیز نیاز دارد: تعلیم حرفه ای، آموزش و پرورش کلی انسان و تحقیق.

به نظر من، در مورد پژوهش و همچنین تحقیق، اهمیت مفهوم شناسی آنقدر بالاست که معلوم می‌کند شخص، قبل از پژوهش در مورد آن موضوع با چه چیزی سرکار دارد. بنابراین شناخت و تعریف مفهوم، باید قبل از حرکت به سوی تحقیق پژوهش باشد.

منبع: ایده دانشگاه/ کارل یاسپرس/ ترجمه: مهدی پارسا_مهرداد پارسا/ نشر ققنوس