به گزارش چغادک نیوز به نقل از تبیین: در مقالات پیشین اندیشکده به مؤلفه‌های گوناگون مفهوم «جنگ رسانه‌ای» اشاره شد و با تجمیع مؤلفه‌های فوق و افزودن برخی نکات، چنین تعریفی از مفهوم جنگ رسانه‌ای ارائه شد: «به‌کارگیری رسانه‌ها به‌عنوان ابزاری جهت تأثیرگذاری بر احساس و ادراک مردم و مسئولان جبهه‌ی مقابل، مطابق اهداف مدنظر خویش برای تصویرسازی از خود و جبهه‌ی مقابل، به‌وسیله‌ی فعالیت هنرمندان و اصحاب رسانه و راهبری و خط‌مشی‌گذاری سیاست‌مداران، نظامیان و دستگاه‌های امنیتی، و با هدف نهایی تأثیرگذاری بر تصمیم‌گیری و رفتار مخاطبان در چارچوب نظام ارزشی و هنجاری حق یا باطل.»[۱]

در بخش اول، به ماهیت و اهمیت جنگ رسانه از منظر رهبر معظم انقلاب پرداخته شد و در این بخش عملکرد جبهه‌ی مقابل جمهوری اسلامی و برخی شیوه‌های آن‌ها در این جنگ آورده می‌شود.

جبهه‌ی استکباری جنگ رسانه‌ای

۱-انگیزه‌ی اصلی دشمن از جنگ رسانه‌ای علیه ایران

رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان سازمان صداوسیما به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی جبهه‌ی رسانه‌ای خودی، با ذکر مقدمه‌ای از تاریخ قبل از انقلاب از منظر وابستگی و وادادگی حاکمیت، علت اصلی دشمنی جبهه‌ی رسانه‌ای مقابل جمهوری اسلامی را ذکر می‌کنند و وجود چنین تهاجمی را طبیعی و غیرقابل‌انکار می‌دانند: «شما ملت ما را در نظر بگیرید! ما ملتی هستیم که حداقل از اوایل قرن گذشته‌ی میلادی – یعنی از صد سال پیش به این طرف – سیاست‌ها و اداره‌ی امورمان تحت‌تأثیر خواست و اراده‌ی قدرت‌های بیرون از مرزهای ما قرار گرفته بود. از حدود صدوبیست سال پیش، اداره‌ی این کشور و همه‌ی دستگاه‌هایی که در پیشرفت کارهای این کشور نقش داشتند، به‌طور مشخّص و واضح تحت‌تأثیر سیاست‌هایی قرار گرفتند که در بیرون از این مرزها تعریف می‌شد و منافعی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شد… این، یک بخش از واقعیت‌های جامعه‌ی ما قبل از پیروزی انقلاب؛ یعنی بخش وابستگی و در اختیار بیگانگان قرارداشتنِ عمده‌ی منابع انسانی و مادّی ماست. یک بخش دیگر از واقعیّت‌های جامعه‌ی ما قبل از پیروزی انقلاب، ریشه‌ی قدیمی‌تری دارد و آن مسئله‌ی حاکمیت استبداد و اشرافیت بر این کشور بود…

 

 

این انقلاب به وجود آمده و در هر دو جنبه، کارهای قاطعانه و اساسی انجام داده است. در زمینه‌ی بخش دوم، آن طبقه‌ی اشراف و حاکمان و مالکان و صاحبان کشور را به‌کلّی قلع و قمع کرده است… در آن بخش دوم، انقلاب همه‌ی وابستگی‌های رسمی کشور را نسبت به دستگاه‌های بیرون از این مرز قطع کرد. حال شما ببینید که در وضع کنونی و با این جغرافیای فرهنگی و سیاسی و نظامی و اقتصادی موجود دنیا، چنین کشوری با این اهداف و با این موقعیت و جایگاهی که برای خود انتخاب کرده، در این جنگ رسانه‌ای چه موضعی دارد. طبیعی است که ما مورد تهاجم باشیم؛ یعنی هیچ شبهه‌ای نباید به ذهن راه بیابد در این‌که ما یکی از اهداف اصلی و اوّلی تهاجم رسانه‌ای هستیم.»[۲]

بنابراین ایشان انگیزه و هدف اصلی جنگ رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی را کوتاه شدن دست استکبار و محروم شدن آن‌ها از بهره‌کشی‌های گوناگون قبل از انقلاب است. بدیهی است که تا زمانی که انقلاب اسلامی و کارکرد استقلال کشور از انتفاع بیگانگان پابرجا باشد، این جنگ رسانه‌ای نیز پابرجاست و هر زمان که منافع بیگانگان بیشتر تهدید شود و امکان دست‌درازی به منابع کشوری کم‌تر شود، حملات رسانه‌ای آن‌ها نیز بیشتر می‌شود.

۲-استفاده از جنگ رسانه‌ای، مؤثرتر و به‌صرفه‌تر از حربه‌های دیگر

رهبر معظم انقلاب با نگاهی به تاریخ خصومت‌های دشمنان و با برشمردن سه راهبرد کلی آن‌ها برای تضعیف جمهوری اسلامی یعنی «جنگ نظامی»، «جنگ اقتصادی» و «جنگ رسانه‌ای»، جنگ نظامی و اقتصادی را کم‌اهمیت‌تر از جنگ رسانه‌ای دانسته و می‌فرمایند: «امروز شگرد سلطه‌طلبی آمریکا و دستگاه‌های جهنّمی صهیونیستی در دنیا همین [فریب مردم با دروغ‌گویی رسانه‌ها] است… راهی که این‌ها برای مقابله با این ملت بزرگ و عظیم‌الشأن و این نظام و کشور عزیز ما در پیش گرفته‌اند و تشخیص داده‌اند، همین تبلیغات است. این‌ها می‌دانند که اگر در این کشور مداخله نظامی کنند، این ملت آن‌چنان توی دهنشان خواهد زد که پشیمان شوند. می‌دانند که محاصره اقتصادی و تلاش‌های اقتصادی هم که تقریباً بیست‌وسه سال است علیه ما اعمال می‌کنند، اثر چندانی ندارد. محاصره اقتصادی موجب می‌شود که نیروهای مؤمن و با اخلاص و پُراستعدادِ داخل کشور، بیشتر به تحرّک وادار شوند و تلاش کنند؛ کما این‌که در دوران جنگ تحمیلی که ما را محاصره کردند و ملت ما به ابزارهای جنگی احتیاج داشت، جوانان و مغزهای متفکّر ما دنبال ساخت ابزارهای جنگی رفتند و چیزی را که آن روز لازم داشتند، تولید کردند. در بخشه‌ای گوناگونِ دیگر هم همین‌طور است. وقتی ملتی را محاصره کنند، آن ملت بیشتر به خود و درون خود متوجّه می‌شود و سعی می‌کند از استعداد درونی خود استفاده نماید. پس محاصره اقتصادی هم فایده آن‌چنانی ندارد. البته به ملت لطمه می‌زنند؛ لیکن آن چیزی که آن‌ها می‌خواهند، تأمین نمی‌شود.»[۳]

 

 

«[با توجه به جنگ رسانه‌ای فراگیر در جهان] شما می‌بینید مراکز استکباری و قدرت‌طلب دنیا بر روی نقش پیام کار می‌کنند؛ یعنی حقیقتاً سرمایه‌گذاری می‌کنند و درواقع به جای این‌که برای تصرّف یک صحنه، پول خرج کنند یا نیروی نظامی بسیج کنند، کاری می‌کنند که عوامل موجود در آن صحنه به سود آن‌ها کار کنند.»[۴]

۳-«امپراتوری»، «مافیا» و «دیکتاتوری» و «انحصار» رسانه‌ای

رهبر معظم انقلاب در بیانات گوناگون خود، در توصیف مجموعه‌ی عناصر و فعالیت‌های رسانه‌ای رایج در جهان، از تعابیر و استعاره‌هایی همچون «امپراتوری»، «مافیا»، «دیکتاتوری» و «انحصار» استفاده می‌کنند:

«من اگر یک نگاهی به وضع رسانه‌ای دنیا بکنم، نگاه من به وضع کنونی رسانه در دنیا، یک نگاه خوش‌بینانه‌ای نیست… نگاه به وضع رسانه‌ای در دنیا، یک نگاه امیدوارکننده، دلگرم‌کننده و راضی‌کننده نیست. امروز جاده‌ی رسانه‌ای و ارتباطات، یک جاده‌ی دوجانبه و چندجانبه نیست؛ یک جاده‌ی یک‌طرفه است؛ یعنی باید گفت آنچه را که صاحبان قدرت رسانه‌ای و امپراتوری رسانه‌ای می‌پسندند، با استفاده از علم و فناوری پیشرفته، به زوایای دنیا منتشر و منعکس می‌کنند.» [۵]

«امروز استکبار یک امپراتوری عظیم رسانه‌ای درست کرده؛ اخبار را به میل خودشان تحریف می‌کنند، پنهان می‌کنند، دروغ‌هایی را بیان می‌کنند، سیاست‌ها را از این طریق القا می‌کنند»[۶] «صهیونیست‌ها از آغاز شروع کار خود، به سمت رسانه‌های خبری و تبلیغی رفتند. یکی از سیاست‌های آن‌ها این بود که رسانه‌های تبلیغی دنیا را قبضه کنند. امروز این‌گونه است.»[۷] «در مقابله‌ی با این امپراتوری خطرناک و این مافیای عظیم رسانه‌ای که امروز در اختیار سرمایه‌داران و کمپانی‌های آمریکایی و صهیونیستی است، یک کاری باید انجام داد.»[۸]

برای تقریب به ذهن و درک مصداقی از «امپراتوری رسانه‌ای غرب» می‌توان به رابرت مرداک، صهیونیست آمریکایی استرالیایی اشاره کرد که با داشتن ۶۰ شبکه‌ی تلویزیونی به ۱۳ زبان دنیا، و ۱۳۰ روزنامه همچون دیلی‌تلگراف، وال‌استریت‌ژورنال، تایمز، نیویورک پست و شبکه‌های خبری همچون فاکس‌نیوز، و اسکای نیوز، به غول رسانه‌ای جهان معروف است. مهم‌ترین دارایی رسانه‌ای مرداک، شرکت عظیم «نیوز کرپوریشن»[۹] است که نام چندین شرکت و رسانه‌ی تابع این ابرسازمان خودنمایی می‌کند: شرکت فیلم‌سازی فاکس قرن بیستم[۱۰] که تسلط او بر هالیوود را هموار می‌کند، شبکه‌ی تلویزیونی – ماهواره‌ای فاکس و فاکس نیوز [۱۱]که نزدیک به سیاست‌های نومحافظه‌کاران صهیونیست آمریکایی است؛ همچنین نیوزکروپ در انگلستان، شبکه‌ی تلویزیونی اسکای [۱۲] و سه روزنامه‌ی کثیرالانتشار تایمز، ساندی تایمز و سان.[۱۳] به طور کلی «نیوزکروپ» به تنهایی حدود یک‌چهارم کل رسانه‌های شنیداری و دیداری و چاپی جهان را تحت تملّک خود دارد.[۱۴]
همچنین می‌توان به کمپانی «پارامونت پیکچرز»، «یونیورسال»، «تایم وارنر»، «والت دیزنی»، «سونی پیکچرز»، «فاکس قرن بیستم»، «کلمبیا پیکچرز» و… با ده‌ها زیرمجموعه‌ی رسانه‌ای اعم از استودیو، شبکه‌ی ماهواره‌ای، شرکت انیمیشن‌سازی و… اشاره کرد که نگاهی به جهت‌گیری اکثر قریب به‌اتفاق این مجموعه‌ها، معنای «امپراتوری رسانه‌ای» را به‌طور ملموس‌تری به ذهن متبادر می‌کند.

ایشان در دیدار خود با مسئولان صداوسیما می‌فرمایند: «امروز پول در دنیا دیکتاتوری می‌کند و هرچه پول بخواهد و پولدارها بخواهند، تحقّق می‌یابد، ولو به دست خودِ مردم. چون مردم در رأی دادن‌ها و اقدامات عمومی معمولاً تحت تأثیر رسانه‌هایند و رسانه‌ها هم معمولاً در اختیار پولدارهاست. چند درصد رسانه‌های دنیا دست غیر صهیونیست‌ها و غیر سرمایه‌دارهای بزرگ است؟ شاید بتوان گفت که همه‌ی این دستگاه‌های مهم و اثرگذارِ دنیا دست سرمایه‌دارهای مهم و عمدتاً صهیونیست‌هاست… بنده بارها گفتم این‌که می‌گویند رسانه‌ها و روزنامه‌ها در دنیا آزادند، درست است؛ اما روزنامه‌ها مال چه کسانی‌اند؟ البته صاحبانِ روزنامه‌ها آزادند، هرچه می‌خواهند می‌نویسند، هرچه به صرفشان باشد، می‌نویسند و هرچه به صرفشان نیست، قطعاً نمی‌نویسند… این، دیکتاتوریِ کاملاً پنهان و بسیار نافذ پول و شهوت است. البته در قبال کارهای آن‌ها اگر کسی حرفی هم بخواهد بزند، خفه می‌کنند. خب؛ این واقعیتی است که در دنیا وجود دارد.»[۱۵]

به‌عنوان یک نمونه از درون این دیکتاتوری رسانه‌ای می‌توان به گفته‌ی مصطفی عقاد کارگردان فیلم الرّساله یا محمّد رسول‌الله (صلی الله علیه و آله و سلم) از معدود سینماگران مسلمانی که توانست سال‌ها محیط هالیوود و آمریکا را تجربه کند و در آنجا چندین فیلم بسازد اشاره کرد:

«در هالیوود همه‌چیز کنترل می‌شود، حتی سوژه‌ی فیلم‌ها؛ در آنجا همه‌کاره، تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان مالی صهیونیست هستند که هرگز حتی اجازه‌ی مطرح‌کردن سوژه‌ی کاری خلاف نظرشان را به کارگردانان [مستقل] نمی‌دهند.» [۱۶]

 ۴-جهت‌گیری رسانه‌های عمده‌ی جهان به سمت صاحبان قدرت

اشاره شد که وضعیت رسانه‌های جهان به صورت یک امپراتوری عظیم و انحصاری است. حال این سؤال مطرح است که جهت‌گیری و سمت‌وسوی این امپراتوری چگونه است؟ آیا در خدمت اهداف انسانی و فطرتی مردمان جهان است یا در خدمت منابع قدرت‌ها؟ رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «آنچه آن‌ها می‌پسندند، چیست؟ آن مفاهیمی که آن‌ها می‌خواهند منتشر کنند، چیست؟ آیا یک مفاهیم انسانی است؟ آیا برخاسته‌ی از حس فضیلت‌طلبی است؟ آیا واقعاً در آن، عدالت انسانی وجود دارد؟ چنین چیزی را ما مطلقاً احساس نمی‌کنیم. امروز امپراتوری خبری و رسانه‌ای دنیا، تقریباً به‌طور کامل و نزدیک کامل، در انحصار کسانی است که آن‌ها برای دنیا فضیلت اخلاقی، دین، ایمان، معنویت و صلح را نمی‌خواهند. همان کسانی بیشترین تسلط را بر رسانه‌های دنیا دارند که بزرگ‌ترین کارخانه‌های اسلحه‌سازی را دارا هستند؛ منهدم‌کننده‌ترین و ویرانگرترین بمب‌های اتمی در اختیار آن‌هاست یا مرتبط با آن‌هاست؛ سیاست‌های سلطه‌جویانه جزوِ کارهای روزمره و دائمی آن‌هاست. رسانه‌ها بیشتر در اختیار این‌هاست.»[۱۷]«اگر یک دستگاه استعماری در دنیا رسانه‌ای را اداره می‌کند، بی‌گمان تمام آنچه از این رسانه صادر می‌شود، در خدمت آن هدف استعماری است.»[۱۸]

ایشان در این جملات به کلیدی برای تحلیل رسانه‌ای اشاره می‌کنند و آن اینکه به‌عنوان یک قاعده‌ی کلی، رسانه یا تولیدات رسانه‌ای که به‌طور پیدا و پنهان توسط دستگاه‌های استعماری راه‌اندازی و حمایت می‌شوند، جهت‌گیری متناسب با اهداف مالکان و سرمایه‌گذاران خود که در ضدیت یا بی‌تفاوت نسبت به سعادت انسانی است، دارند لذا باید همواره به سوءظن به این پدیده‌ها نگریست. چنان‌که خداوند در قرآن مجید می‌فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءکمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَینُوا – ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر فاسقی برایتان خبری آورد، نیک وارسی کنید … – الحجرات، ۶»

دلیلی ندارد که یک قدرت مالی و سیاسی که جز منافع خود هیچ‌چیز دیگری را به رسمیت نمی‌شناسد و تنها معیار تصمیم‌گیری و ارزش‌گذاری‌اش «منفعت» است، در یک اقدام خیرخواهانه‌ی بشردوستانه و در راستای آگاهی‌بخشی به ملت‌ها، یک شبکه‌ی ماهواره‌ای با هزینه‌های فراوان را به راه بیندازد و به‌طور رایگان در اختیار مردم کشوری دیگر قرار دهد؛ درحالی‌که از مردم کشور خود برای تأمین هزینه‌ی شبکه‌های تلویزیونی، مالیات می‌گیرد! و یا یک فیلم سینمایی بسازد و بدون توجیه مالی، خودش آن را بر روی اینترنت قرار دهد تا مخاطبان از کشور دیگر ببینند؛ چنانکه در مورد فیلم باباجون (فیلم فارسی‌زبان رژیم صهیونیستی) کارگردان فیلم می‌گوید: «حالا که نمایش فیلم من در ایران ممکن نیست، امیدوارم همه‌ی ایرانی‌ها بتوانند به نحوی آن را روی اینترنت تماشا کنند»[۱۹] «برایم مهم نیست فیلم به بازار سیاه برود. من می‌خواهم ایرانی‌ها این فیلم را ببیند. من به فرهنگ و مردم ایران احترام می‌گذارم و می‌خواهم ببینند چطور می‌توان بدون سیاست باهم حرف بزنیم.»[۲۰]

۵-آرایش رسانه‌ای پیچیده، متنوع، متکثر، کارآمد، فنی و پیشرفته

رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «امروز آرایش رسانه‌ای و فرهنگی که در مقابل جمهوری اسلامی قرار دارد، بسیار آرایش پیچیده، متنوع، متکثر، کارآمد و فنی و پیشرفته است.»[۲۱]نگاهی به جبهه‌ی گسترده‌ی رسانه‌ای مقابل نشان‌دهنده‌ی تنوع و گستره‌ی این جبهه است. رسانه‌های خبری و خبرگزاری‌های عمده‌ی جهان، صنعت سینما و استودیوهای حرفه‌ای جهان، شرکت‌های ساخت پویانمایی، کمپانی‌های بازی‌های رایانه‌ای، بزرگ‌ترین جشنواره‌های بین‌المللی در رشته‌های مختلف هنری و در قالب‌های گوناگون رسانه‌ای، شرکت‌های صنعت موسیقی و… هرکدام به‌نوبه‌ی خود بخشی از این جبهه‌ی رسانه‌ای هستند که به لحاظ کمیت و عده و عُده قابل‌مقایسه با جبهه‌ی مقابل نیستند. این تنوع و تکثر رسانه‌ها، در جای خود با یکدیگر هم‌افزایی داشته و به‌راحتی یک پدیده یا اثر را در سطح وسیع جهان برجسته می‌کنند.

 

 

۶-هدایت و پشتیبانی سازمان‌های امنیتی از رسانه‌های معاند جمهوری اسلامی

رهبر معظم انقلاب در خصوص نقش مراکز امنیتی در فعالیت‌های رسانه‌ای می‌فرمایند: «در طول سال با پول سازمان سیا و سازمان موساد و دستگاه اطّلاعاتی و جاسوسی انگلیس و دلارهای نفتی قارون‌ها صدها رسانه علیه انقلاب حرف می‌زنند. در طول سال شب و روز مشغول‌اند؛ ده‌ها سیاسی ورشکسته‌ی فراری را که از ایران فرار کرده‌اند پیدا می‌کنند، یک مزدی بهشان می‌دهند تا بنشینند تحلیل بنویسند، خبر بنویسند، سخنرانی تهیّه کنند علیه انقلاب و علیه نظام؛ از امام تا مردم ایران، تا فعّالیّت‌های گوناگون انقلاب را؛ تحقیر کنند، انقلاب را متّهم کنند، نظام را متّهم کنند، تضعیف کنند.»[۲۲]

رادنی مارتین از کارمندان سابق کنگره آمریکا می‌افزاید: «هنرپیشه‌ها، فیلم‌سازها، کارگردان‌ها و سایر مدیران صنعت فیلم‌سازی در هالیوود نماینده‌های دفتر خدمات استراتژیک سیا هستند که ارتباط بسیار نزدیکی با هالیوود و رسانه‌های جمعی دارد. «جان فورد»، «آلفرد هیچکاک» و بسیاری دیگر از این اسم‌های بزرگ که مردم می‌شناسند، ارتباط پیچیده‌ای چه ازنظر مالی و چه ازنظرهای دیگر با جامعه اطلاعاتی آمریکا داشته و دارند.»[۲۳]

چنانکه در خصوص نقش پنتاگون در سازمان سیا، این موضوع به‌صراحت مطرح است. بعد از جنگ جهانی دوم، پنتاگون تصمیم گرفت برای پیش بردن اهداف خود و سهولت ارتباطات با صنعت سینما، یک مرکز به‌خصوص برای این منظور ایجاد کند. «رابط هالیوود و پنتاگون»[۲۴] که زیرمجموعه «دفتر روابط عمومی وزارت دفاع» بود، در سال ۱۹۴۸ تأسیس شد. این دفتر از تخریب چهره ارتش به هر نحوی جلوگیری می‌کند، چهره سربازان را تطهیر کرده و از هریک از آن‌ها یک ابرقهرمان نشان می‌دهند، با گزینش داستان‌ها درباره حضور نظامیان ایالات‌متحده در جهان، تاریخ را در ذهن مخاطب آمریکایی و البته مخاطب جهانی طوری بازنویسی می‌کند که گویی منجی همه مردم هستند و… [۲۵]

 

 

همچنین ایشان می‌فرمایند: «خرج‌های زیادی می‌کنند، پول‌هایی می‌گذارند و سرمایه‌گذاری می‌کنند… امریکا و صهیونیست‌ها و جهان‌خواران اقتصادی دنیا به این رسانه‌های جمعی تکیه کرده‌اند… این‌ها می‌خواهند از این طریق در ملت‌ها نفوذ کنند. رسانه‌های جمعی ابزار کار آن‌هاست.»[۲۶]

برای مطالعه در این زمینه می‌توان به کتاب «دلقک‌ها و آدمکش‌ها: نقش سازمان سیا در هالیوود» نوشته‌ی تریشا جنکینز (استادیار دانشکده ارتباطات دانشگاه مسیحی تگزاس) و ترجمه‌ی امیر یزدیان اشاره کرد. همچنین دیوید آل راب، روزنامه‌نگار مشهور آمریکا در کتاب «عملیات در هالیوود»، نقش سیاست، پنتاگون و سازمان سیا بر ساخت یک فیلم را بررسی کرده است.

۷-نتیجه‌ی تأثیرگذاری جنگ رسانه‌ای در مردم، عدم مقاومت نسبت به دشمن

«[در جایی که دشمن با ابزار پیام‌های رسانه‌ای هجوم پیدا کند و تأثیر بگذارد] مردم در آنجا به‌طور خودکار و بدون این‌که به آن‌ها سلاحی، پولی و رشوه‌ای داده شده باشد، به کسانی تبدیل می‌شوند که به نفع مهاجم کار می‌کنند، حداقل به نفع او سکوت می‌کنند یا به نفع او فعالیتشان را تعطیل می‌کنند. نقش پیام این است.»[۲۷]

ملوین دفلور تأثیرات و نفوذ رسانه‌های جمعی بر مردم را در سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری طبقه‌بندی کرده است. در جنگ رسانه‌ای، دو بُعد بینش و گرایش مورد هدف قرار می‌گیرد اما درنهایت به کنش و رفتار مخاطب ختم می‌شود.

 

 

  به‌عنوان‌مثال با پخش برنامه‌های گفتگو محور در خصوص ادیان، وجه بینشی مخاطبان، شبهه‌آلود می‌شود و یا با نمایش مستندهایی از زندگی سلبریتی‌های سکولار، گرایش به سمت علاقه‌مندی‌ها و ارزش‌گذاری‌های آن‌ها بیشتر می‌شود اما درنهایت، نتیجه‌ی تأثیر این دو بُعد، کاهش رفتارهای متدینانه یا افزایش رفتارهای غیرمتدینانه است.

۸-راهبردها و راهکنش‌های جبهه‌ی استکبار در جنگ رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی

در ادامه به برخی راهبردها و راهکنش‌های جبهه‌ی استکبار در بیانات رهبر معظم انقلاب اشاره می‌شود. مقدمتاً باید گفت به دلیل برخی همپوشانی‌ها بین راهبردها و راهکنش‌ها، این موارد به‌صورت مشترک ذکر می‌گردد.

۱- بمباران رسانه‌ای دشمن

انگیزه‌ی اصلی دشمن از جنگ رسانه‌ای، در اهداف گوناگونی خُرد شده و از طریق دستیابی به این اهداف فرعی، به هدف اصلی منتهی می‌شود. رهبر معظم انقلاب در سخنرانی آغاز سال ۹۴ با اشاره به «بمب‌باران رسانه‌ای» علیه جوانان، برخی از اهداف گوناگون جنگ رسانه‌ای دشمن را برمی‌شمارند: «غوغایی است در دنیا؛ در دنیای مجازی. در دنیای رسانه‌های صوتی و تصویری، صدها رسانه، و با یک اعتبار هزارها رسانه، در حال بمباران افکار جوانان ما هستند؛ بعضی از آن‌ها سعی می‌کنند جوان‌ها را از دین برگردانند، بعضی سعی می‌کنند آن‌ها را از نظام اسلامی منصرف کنند، بعضی سعی می‌کنند آن‌ها را به ایجاد اختلاف وادار کنند، بعضی سعی می‌کنند آن‌ها را در خدمت هدف‌های خبیث خود بگیرند، بعضی سعی می‌کنند آن‌ها را به ولنگاری و بیکارگی سوق بدهند؛ این بمباران به‌طور دائم بر روی سر جوان‌های ما و به‌وسیله‌ی همین دستگاه‌ها و رسانه‌های صوتی و تصویری و اینترنتی در حال انجام است.»[۲۸]

 

 

۲- هویت زدایی

رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «امروز یکی از برنامه‌های اصلی دشمن، جنگ روانی برای کوبیدن احساس هویت و شخصیت ملت عزیز ماست. مردم باید بدانند چه ارزش‌های والایی آن‌ها را در طول زمان در اوج قله‌ی افتخار قرار داده است.»[۲۹] با نگاهی به فیلم‌های سینمایی ضد ایرانی و ضد اسلامی می‌توان دید که دستگاه رسانه‌ای دشمن، به موضوعات تاریخی به‌طور خاص توجه دارد. فیلم سینمایی «سیصد» به‌عنوان نمادی از سینمای ضد ایرانی، ظاهراً داستان نبردی است که در سال ۴۸۰ پیش از میلاد که بین حدود ۳۰۰ نفر سرباز اسپارتی (یونانی) و ارتش پارس درگرفت. و پیشینه‌ی تاریخی و قومی ایرانیان را مورد هدف قرار داد. همچنین جبهه‌ی مقابل برای هویت‌بخشی به خود نیز به سراغ تاریخ رفته و با سوژه‌های تاریخی و بازنمایی آن‌ها، به خود هویت می‌دهد.

۳-  دروازه‌بانی اخبار بنا بر منفعت خود

مفهوم شناخته‌شده‌ی «دروازه‌بانی خبر» که در علوم ارتباطات مطرح است به این قضیه اشاره داد که وقایع و رویدادهای گوناگونی در عالم خارج اتفاق می‌افتد و این رسانه‌های جمعی هستند که همچون یک دروازه‌بان، اخبار مدنظر خود را دریافت و منتشر می‌کنند و به اخبار دیگر نمی‌پردازند. رهبر معظم انقلاب با اشاره به مفهوم این اصطلاح می‌فرمایند: «همان‌طور که بعضی از دوستان اشاره کردید، ناگهان در سطح دنیا مسئله‌ی اول می‌شود آنفولانزای مرغی؛ که شاید تلفاتش در همه‌ی دنیا به هزار نفر هم نمی‌رسد. در همان حال صدوبیست هزار شهروند عراقی غیرمسلح که به‌وسیله‌ی آمریکایی‌ها یا مرتبطین تروریستشان از بین می‌روند، مسکوت می‌ماند؛ ناگهان دنیا پُر می‌شود از اینکه ایران به‌دنبال ساختن سلاح هسته‌ای است. خود آن کسانی که این سیاست تبلیغاتی را اتخاذ می‌کنند و آن را ترویج می‌کنند، به‌وضوح می‌دانند که این یک دروغ است؛ لیکن مصلحت مدیریت امپراتوری رسانه‌ای و خبری این را اقتضاء می‌کند، پس باید گفته شود و گفته می‌شود. از اینکه یک ملتی با تلاش خود به یک فناوری پیشرفته‌ای دست پیدا کرده که آن را وام‌دارِ هیچ‌کس نیست و می‌خواهد از آن استفاده‌ی صلح‌آمیز بکند، از این اسمی در رسانه‌های دنیا برده نمی‌شود! در قضیه‌ی فلسطین اگر یک انفجار در یک منطقه‌ای از فلسطین اتفاق بیفتد که عده‌ای صهیونیست در آن زخمی شوند، به‌عنوان یک فاجعه‌ی بزرگ در دنیا منعکس می‌شود؛ اما متقابلاً کشتار هرروزه‌ی فلسطینی‌ها – هرروزه‌ی بدون مبالغه – به‌وسیله‌ی سربازان و اعلام رسمی ترور فعالان فلسطینی از سوی رهبران دولت اسرائیل، این مسکوت می‌ماند و منعکس نمی‌شود، بعد به ذهن‌ها نمی‌رسد. این، آن مشکلات و بیماری‌های مزمن و دردهای بزرگ مسئله‌ی رسانه‌ی عمومی و امواج رسانه‌ای در دنیاست. اساس قضیه این‌هاست.»[۳۰]

در اجلاس حمایت از انتفاضه فلسطین نیز ایشان به‌عنوان‌مثال، مسئله‌ی فلسطین را مطرح می‌کنند: «بیش از شش دهه از فاجعه‌ی غصب فلسطین می‌گذرد. عوامل اصلی این فاجعه‌ی خونین، همه شناخته‌شده‌اند و دولت استعمارگر انگلیس در رأس آن‌هاست، که سیاست و سلاح و نیروی نظامی و امنیتی و اقتصادی و فرهنگی آن و سپس دیگر دولت‌های مستکبر غربی و شرقی، در خدمت این ظلم بزرگ به کار افتاد. ملت بی‌پناه فلسطین در زیر چنگال بی‌رحم اشغالگران، قتل‌عام و از خانه و کاشانه‌ی خود رانده شد. تا امروز هنوز یک‌صدم فاجعه‌ی انسانی و مدنی‌ای که به دست مدعیان تمدن و اخلاق، در آن روزگار اتفاق افتاد، به تصویر کشیده نشده و بهره‌ای از هنرهای رسانه‌ای و تصویری نیافته است. اربابان عمده‌ی هنرهای تصویری و سینما و تلویزیون و مافیاهای فیلم‌سازی غربی این را نخواسته و اجازه‌ی آن را نداده‌اند. یک ملت در سکوت، قتل‌عام و آواره و بی‌خانمان شد.»[۳۱]

۴- تصویرسازی دروغین از خود و دیگری

همان‌طور که در تعریف جنگ رسانه‌ای ذکر شد، تمرکز عمده‌ی این جنگ بر تصویرسازی از خود و دیگری است. رهبر معظم انقلاب دراین‌باره می‌فرمایند: «در تبلیغات جهانی، در حرف‌هایی که درباره‌ی انتخاب ما در رادیوها و رسانه‌های جهانی زده می‌شود -که خب مشاهده می‌کنید دیگر که راجع به انتخابات ما مرتّب دارند حرف می‌زنند- به این نکته اصلاً اشاره‌ای نمی‌کنند و نمی‌پردازند که این انتخابات نشان‌دهنده‌ی قدرت نظام بود؛ نشان‌دهنده‌ی توانایی‌ها و عمق نفوذ نظام در دل‌ها بود. معمولاً این را نمی‌گویند امّا واقعیتی است که وجود دارد.»[۳۲] «امروز شگرد سلطه‌طلبی آمریکا و دستگاه‌های جهنّمی صهیونیستی در دنیا همین [فریب مردم با دروغ] است. شما ببینید در فلسطین اشغالی بدترین جنایت‌ها و هولناک‌ترین کشتارها را علیه مردم مظلوم و مغصوب فلسطین انجام می‌دهند؛ اما در افکار عمومی، فلسطینی را ظالم، و مهاجم و جلّادِ فلسطینی را مظلوم جلوه می‌دهند! امروز این‌گونه از تبلیغات بهره می‌برند. دشمنان علیه هر چیزی که با سلطه‌طلبی و منافع نامشروع آن‌ها تقابل داشته باشد، تبلیغات می‌کنند.»[۳۳]

همچنین می‌فرمایند: «منافع خود را به نام «قوانین بین‌المللی»، و سخنان تحکم‌آمیز و غیرقانونی خود را به نام «جامعه‌ی جهانی» بر ملت‌ها تحمیل می‌کنند و با شبکه‌ی رسانه‌ایِ انحصاریِ سازمان‌یافته، دروغ‌های خود را راست، و باطل خود را حق، و ظلم خود را عدالت‌طلبی وانمود می‌کنند و در مقابل، هر سخن حقی را که افشاگر فریب آن‌ها است، دروغ، و هر مطالبه‌ی بر حقّی را یاغی‌گری می‌نامند.»[۳۴]

 

 

۵- برجسته کردن نقاط منفی و نادیده گرفتن نقاط مثبت کشور

یکی از متداول‌ترین و رایج‌ترین شیوه‌های رسانه‌های استکباری برجسته‌کردن نقاط منفی و نادیده‌گرفتن نقاط مثبت کشور و نظام جمهوری اسلامی است. رهبر معظم انقلاب در دیدار دانشجویان در سال ۱۳۹۵ به برخی تحریف‌های رسانه‌ای دشمن اشاره می‌کنند و می‌فرمایند: «امروز یکی از بخشه‌ای پُرخرج دشمنان ما عبارت است از بخش رسانه؛ خیلی پُرخرج است برایشان، یعنی هزینه می‌کنند، پول می‌گذارند، آدم‌های متخصّص می‌آورند؛ خیلی خرج دارد برایشان؛ علیه چه کسی؟ علیه جمهوری اسلامی. خب، اصلاً همّت این جریان رسانه‌ای این است که بر روی یک نقاطی تکیه کند که جمهوری اسلامی را می‌تواند زمین‌گیر کند؛ مثلاً ایجاد یأس، ایجاد نقاط منفی، نقاط منفی را درشت کردن، نقاط مثبت را به‌کلی حذف کردن. حالا من امروز در روزنامه خواندم، البتّه اطّلاع دقیق عینی ندارم امّا امروز در روزنامه بود که این [بنگاه] سخن‌پراکنی انگلیس، راه‌پیمایی دیروز را که حقیقتاً یک پدیده است -اصلاً راه‌پیمایی روز قدس در این سالها که هوا به این گرمی و روزها به این بلندی است با دهان روزه، واقعاً یک پدیده است- و این جمعیّت عظیم و انبوه در تهران و شهرستان‌ها [را منعکس نمی‌کند]؛ این خبر کوچکی نیست؛ این‌ها که کوچک‌ترین خبرها را بازتاب می‌دهند، این را بازتاب نمی‌دهند؛ این سیاست رسانه‌ای است دیگر؛ به‌عکس، اگر چنانچه یک نقطه‌ی منفی‌ای وجود داشته باشد، این را صد برابر بزرگ می‌کنند. یکی از اصول این باشد که نگاه به جریان رسانه‌ای دشمن -چه جریان رادیوتلویزیونی‌اش، چه جریان ماهواره‌ای‌اش، چه جریان فضای مجازی‌اش- نگاه سوءظن‌آمیز باشد.» [۳۵]

۶-تزریق حس عقب‌ماندگی

به تبع برجسته‌کردن نقاط منفی و نادیده‌گرفتن نقاط مثبت کشور، رسانه‌های استکباری القای «حس عقب‌ماندگی» را دنبال می‌کنند. رهبر معظم انقلاب در خصوص شگردهای دشمن در جنگ رسانه‌ای و جنگ روانی می‌فرمایند: «امروز یکی از شگردهای مهم دشمن، تزریق و القاء احساس عقب‌ماندگی و ناتوانی است.»[۳۶] ازاین‌رو معمولاً فیلم‌هایی که توسط جبهه‌ی مقابل در مورد ایران ساخته می‌شود یا فیلم‌هایی که توسط جشنواره‌های خارجی مورد تقدیر قرار می‌گیرد، نمایی نسبتاً بدوی، دلگیر، و افسرده دارد و از صحنه‌های پرزرق‌وبرق و مثبت خبری و بانشاط نیست و نمونه‌های گوناگونی از هر دو مورد قابل‌ذکر است.

۷- نسبت دادن مشکلات به نظام

دشمن در جنگ رسانه‌ای علت عقب‌ماندگی القایی را نظام جمهوری اسلامی معرفی می‌کنند و از سوی دیگر با ساخت مستندهایی از زندگی پهلوی اول و دوم همچون مستند «رضاشاه» و «انقلاب ۵۷» از شبکه‌ی من‌وتو، دوران قبل از انقلاب را دوران رونق و پیشرفت و ترقی بازنمایی می‌کنند. رهبر معظم انقلاب در دیدار مردم همدان به این شیوه جنگ روانی دشمن اشاره می‌کنند و می‌فرمایند: «شما به‌خوبی می‌دانید که یکی از سیاست‌های اساسی جنگ روانی دشمنان انقلاب اسلامی این است که مشکلات کشور را به نحوی به نظام اسلامی نسبت دهند. این، دشمنی آشکار آن‌ها با ملت ایران و اسلام و نظام اسلامی است. در دوران حاکمیت بیست‌وپنج‌ساله‌ی نظام اسلامی، چندین برابرِ صدسال گذشته در این کشور کار شده است؛ صدسالی که خاندان‌های ننگین قاجار و پهلوی بر این مملکت حکمروایی مستبدانه داشتند و برای این ملت کاری نکردند و ظرفیت‌ها را یا بر باد دادند و یا استفاده‌نشده باقی گذاشتند. آنچه ملت و کشور را به سمت یک آینده‌ی مناسب با شأن این کشور حرکت داده، انقلاب اسلامی و نظام اسلامی است. اما درعین‌حال در کشور مشکلات وجود…»[۳۷]

۸- ادعای همیشگی بی‌طرفی و آزادی بیان

صاحبان و مدیران کلان رسانه‌های جهان سال‌هاست که دریافته‌اند برای تأثیرگذاری بیشتر بر عامه‌ی مخاطبان، باید آن‌ها را در خواب عدم هوشیاری نگه داشت و نباید هوشیاری آن‌ها را تحریک کرد. به همین هرگونه انگیزه‌ی سیاسی برای ساخت فیلم را منکر می‌شوند و آن را تماماً به دغدغه‌های هنرمندانه‌ی کارگردان ارجاع می‌دهند. رهبر معظم انقلاب در این خصوص می‌فرمایند: «مدام می‌گویند که ما [بی‌طرفیم]! این رادیوی انگلیس ادّعا می‌کند که ما بی‌طرفیم؛ دروغ میگویند، چه بی‌طرفی‌ای؟ این‌ها درست در میدان سیاست‌های استکباری و استعماری حرکت می‌کنند، چه سیاست‌های آمریکایی، چه سیاست‌های انگلیسی؛ چه رسانه‌های شنیداری، چه رسانه‌های مکتوب، چه خبرگزاری‌ها، چه وسایل عجیب ارتباطاتی که امروز به وجود آمده، همه در خدمت سیاست‌های آن‌ها است؛ در خدمت استکبار است، در خدمت صهیونیسم است، در خدمت اهداف آن‌ها است.» [۳۸]

مصادیق این ادعا از زبان افراد گوناگون چه در عرصه‌ی سینما، چه در عرصه‌ی شبکه‌های ماهواره‌ای و چه در رسانه‌های دیگر فراوان است. چنانکه کریستوفر نولان سازنده‌ی فیلم سینمایی دانکرک با بودجه‌ی ۱۵۰ میلیون دلاری گفته است: «داستان دانکرک، هیچ ارتباط مستقیم عینی و لفظی یا سیاسی و یا تعبیراتی به دنیای امروز ندارد چراکه ماجرای آن به سال ۱۹۴۰ برمی‌گردد» اما قطعاً بازنمایی چنین واقعه‌ای از میان صدها اتفاق تلخ و شیرین جنگ‌های جهانی و تاریخ اروپا، بعد از چند ده سال و اختصاص بودجه‌های هنگفت و بسیج عوامل خبره‌ی فیلم‌سازی نمی‌تواند خنثی و بدون هدف‌گذاری باشد.[۳۹]

همچنین عوامل سازنده‌ی فیلم باباجون که فهرست حامیان رسمی فیلم همچون وزارت فرهنگ و ورزش رژیم صهیونیستی انجمن فیلم رژیم، صندوق رژیم صهیونیستی برای تولید فیلم و… به صراحت منتشر شده است اظهار می‌دارند که با سیاسی کردن این فیلم مخالف است؛ این ادعا که «نخستین فیلم فارسی‌زبان اسرائیل» بوده، یا اینکه «فیلم فارسی‌زبان نماینده اسرائیل برای اسکار امسال شده» او را ناخشنود می‌کند زیرا شائبه سیاسی کردن فیلم را القاء می‌کند. به گفته نگهبان، این برچسب زدن‌ها به روح پاک فیلم و پیام بشردوستانه آن لطمه می‌زند.[۴۰]

۹-  درهم شکستن امید و ایجاد دلسردی

رهبر معظم انقلاب در دیدار شرکت‌کنندگان در همایش بین‌المللی رسانه‌های جهان اسلام در حمایت از انتفاضه فلسطین می‌فرمایند: «آنچه ما امروز احتیاج داریم، این است که کسانی که مشغول مبارزه هستند، روحیه پیدا کنند و بدانند آینده آن‌ها امیدبخش است. متأسفانه گاهی عکس این دیده می‌شود. دستگاه‌های تبلیغاتی غرب تلاش می‌کنند تا این امید را در هم بشکنند. در همین ماه‌های اخیر که انتفاضه حداکثر احتیاج را به حمایت و کمک داشت، دیده شد که در دنیای اسلام بعضی از قلم‌ها به مطالبی کشانده شد که برای انتفاضه سم بود. از ناتوانی و ضعف انتفاضه حرف زدند؛ این‌ها سم است. معنای این مطالب این است که ملت فلسطین هیچ راهی جز تسلیم و به خاک افتادن در مقابل صهیونیست‌ها ندارد.»[۴۱]

ایشان خصوصاً به فعالیت‌های رسانه‌ای دشمن در ایام انتخابات اشاره می‌کنند و هدف این‌گونه فعالیت‌ها را «دلسرد» کردن مردم نسبت به نظام و کشور می‌دانند: «ما اطلاع داریم که این دفعه هم رسانه‌های رسمی و شناخته‌شده‌ی دشمن – که هر وقت توانستند، علیه جمهوری اسلامی کار کردند – از مدتی پیش دارند طراحی می‌کنند، برنامه‌ریزی می‌کنند، برنامه‌سازی می‌کنند، برای اینکه دل مردم را نسبت به انتخابات سرد کنند؛ شروع هم کرده‌اند، منتها برنامه‌ریزی‌شان خیلی وسیع‌تر از این حرف‌ها است؛ می‌خواهند مردم پای صندوق نیایند؛ می‌خواهند مردم در اداره‌ی کشور و مدیریت کشور سهیم نشوند؛ می‌خواهند مردم در صحنه نباشند؛ لذا تلاش می‌کنند.»[۴۲]

همچنین ایشان به این راهکنش‌های دشمن در ایام انتخابات برای دلسردکردن مردم اشاره می‌کنند: «در رادیوها، در رسانه‌های گوناگون، رسانه‌های دنیای مجازی و اینترنت و امثال این‌ها شب و روز مشغول‌اند. یکی از کارها این است که نظرسنجی‌های دروغین پخش کنند و از این نظرسنجی‌ها نتیجه بگیرند که مردم علاقه‌ای به انتخابات ندارند.»[۴۳]

۱۰-تضعیف ایمان، اخلاق و حیای جوانان

رهبر معظم انقلاب با اشاره به اقتدارآفرینی جوانان مؤمن برای کشور، هدف فعالیت‌های رسانه‌ای دشمن را نیز اقتدارزدایی از کشور برمی‌شمارند و می‌فرمایند: «این‌همه در فضای مجازی و در رسانه‌ها فعّالیّت می‌کنند، میلیاردها خرج می‌کنند برای اینکه بتوانند از جوان ایرانی اخلاق را، ایمان را، پایبندی به شریعت را، حیا را سلب کنند و بگیرند؛ چرا؟ چون این‌ها مایه‌ی اقتدار کشور است. با جوان مؤمن متشرّعِ باحیای باایمان که در مقابل این وسایل شهوت‌انگیز نمی‌لغزد و می‌تواند خودش را نگه دارد، و برای کشور مایه‌ی اقتدار است، دشمن‌اند.»[۴۴]

۱۱- تروریست نشان دادن مسلمانان و مظلوم نشان‌دادن خود

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد یکی از شیوه‌های مورداستفاده‌ی رژیم صهیونیستی در جنگ روانی و جنگ رسانه‌ای، «مظلوم‌نمایی» است. رهبر معظم انقلاب دراین‌باره می‌فرمایند: «امروز در دنیا رسانه‌های صهیونیستی تجاوزهای مکرّر و همه‌روزه اسرائیل را به‌صورت گذرا مطرح می‌کنند. اگر می‌توانستند همین را هم مطرح نکنند، نمی‌کردند؛ منتها مصالح رسانه‌ای آن‌ها ایجاب می‌کند که مطرح کنند؛ ولی خیلی گذرا، خیلی سطحی، خیلی ناقص و گزینشی؛ اما عملیات فلسطینی‌ها را که دفاع از وجود و شرف و میهن و سرزمینشان است، طوری منعکس می‌کنند که گویا اسرائیل مظلوم است! مظلوم واقعی را که ملت فلسطین است، تروریست و جنایتکار جلوه می‌دهند؛ اما متجاوزِ سفّاکِ جنایتکار را مظلوم نشان می‌دهند. امروز رسانه‌های دنیا این کار را می‌کنند.»[۴۵]

۱۲-عدم اثربخشی فعالیت‌های دشمن

علی‌رغم گستردگی فعالیت‌های رسانه‌ای جبهه‌ی استکبار و استفاده از تمام تجهیزات و فناوری‌های جدید و قدرتمند، اما می‌توان گفت اهداف استکباری آن‌ها محقق نشده است؛ طبق بررسی نظرسنجی‌های مختلفی که به نحوی موفقیت یا عدم موفقیت دیپلماسی عمومی آمریکا را بررسی می‌کردند، ملل خارجی، به‌ویژه در غرب آسیا، دیدگاه‌های منفی محکمی درباره‌ی آمریکا و سیاست‌های آن دارند.[۴۶] هرچند نمی‌توان منکر تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت جبهه‌ی رسانه‌ای استکبار شد و نباید با غفلت نسبت به وضعیت موجود دل‌خوش بود اما شواهدی همچون حضور مردم در انتخابات، در مراسمات ایام محرم، اعتکاف، راهپیمایی روز قدس و ۲۲ بهمن و… نشان می‌دهد که اهداف براندازانه‌ی دشمن تحقق‌نیافته است. چنانکه رهبر معظم انقلاب بعد از هر انتخابات و راهپیمایی معمولاً این نکات را متذکر می‌شوند:

«من به شما برادران و خواهران عزیز توجّه می‌دهم که نگاه کنید در این راهپیمایی‌های روز قدس یا بیست‌ودوّم بهمن، عمده جوان‌ها هستند؛ این جوان‌ها همان جوان‌هایی هستند که شبانه‌روز به‌وسیله‌ی رسانه‌های صوتی و تصویری و اینترنتی، در زیر بمباران تخریب قرار دارند.. درعین‌حال شما نگاه می‌کنید می‌بینید ده‌ها میلیون از همین جوان‌ها در سرتاسر کشور در روز بیست‌ودوّم بهمن می‌آیند و شعار می‌دهند و ابراز احساسات می‌کنند و نسبت به امام، نسبت به اسلام، نسبت به نظام اسلامی ابراز ارادت می‌کنند؛ این چیز کوچکی نیست، این فرصت بسیار بزرگی است.[۴۷]

«شما ببینید برای این رادیوها و تلویزیون‌ها و این شبکه‌های اطلاع‌رسانی که هدفشان کشور ماست، چقدر سرمایه‌گذاری شده است. آن‌ها چند برابر سرمایه‌گذاری‌ای که ما برای صداوسیمای خودمان می‌کنیم، سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اگر آن‌طور که آن‌ها پیش خودشان محاسبه کرده بودند پیش می‌رفت، امروز باید اثری از اسلام و ایمان و جمهوری اسلامی باقی نمانده باشد؛ چون فعالیت آن‌ها مربوط به امروز و دیروز که نیست، بلکه آن‌ها از روز اول پیروزی انقلاب کارشان شروع شد و بیست‌وپنج سال است که روزبه‌روز دارند کار خود را توسعه می‌دهند و شدت می‌بخشند.»[۴۸]

همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد ایشان می‌فرمایند: «در طول سال با پول سازمان سیا و سازمان موساد و دستگاه اطلاعاتی و جاسوسی انگلیس و دلارهای نفتی قارون‌ها صدها رسانه علیه انقلاب حرف می‌زنند. در طول سال شب و روز مشغول‌اند؛ ده‌ها سیاسی ورشکسته‌ی فراری را که از ایران فرار کرده‌اند پیدا می‌کنند، یک مزدی بهشان می‌دهند تا بنشینند تحلیل بنویسند، خبر بنویسند، سخنرانی تهیّه کنند علیه انقلاب و علیه نظام؛ از امام تا مردم ایران، تا فعّالیّت‌های گوناگون انقلاب را -که حالا یک اشاره‌ای من خواهم کرد- تحقیر کنند، انقلاب را متّهم کنند، نظام را متّهم کنند، تضعیف کنند. یک سال تلاش می‌کنند، بعد روز بیست‌ودوّم بهمن، این باران رحمت الهی، این حضور عظیم مردمی مثل باران می‌بارد و این فضای آلوده و غبارآلود را تمیز می‌کند. مثل یک جریان مبارکی در خیابان‌ها راه می‌افتد، ذهن مردم را پاکیزه می‌کند و از آلودگی پاک می‌کند. بیست‌ودوّم بهمن این است.»[۴۹]

البته باید توجه داشت که این عدم تحقق اهداف استکبار، نه به دلیل نقاط قوت جبهه‌ی رسانه‌ای انقلاب اسلامی و اقدامات آفندی و پدافندی آن است، که مرهون فعالیت‌های جبهه‌های دیگر انقلاب است و جبهه‌ی رسانه‌ی خودی نیز حاصل دسترنج جهادگران سایر عرصه‌ها را تناول می‌کند. بنابراین ضرورت و اهمیت حضور فعال در جنگ رسانه‌ای همچنان پابرجا و جزء اولویت‌های کشور باید باشد.

جمع‌بندی

در این نوشتار عملکرد جبهه‌ی مقابل جمهوری اسلامی و برخی شیوه‌های آن‌ها در این جنگ از دیدگاه رهبر معظم انقلاب بیان شد و انگیزه‌ی اصلی دشمن در جنگ رسانه‌ای که کوتاه‌شدن دست استکبار و محروم‌شدن آن‌ها از بهره‌کشی‌های گوناگون قبل از انقلاب بوده ذکر شد. همچنین به گستردگی و حجم وسیع جبهه‌ی رسانه‌ای دشمن که به نوعی امپراتوری انحصارگر تبدیل شده اشاره شد.

در صورتی که جنگ رسانه‌ای دشمن اثربخش باشد، مردم مورد حمله‌ی رسانه‌ای، به اختلال در شناخت واقعیت دچار می‌شوند و مقاومت خود نسبت به نفوذ دشمن را از دست می‌دهند. اما علی‌رغم تمام فعالیت‌های متعدد و متکثر جبهه‌ی رسانه‌ای دشمن، آن‌گونه که مد نظر آنها بوده اثربخشی نداشته و شواهد و دلایل گوناگونی بر این موضوع وجود دارد.

همچنین جبهه‌ی رسانه‌ای دشمن از راهبردها و راهکنش‌های گوناگونی برای ضربه‌زدن به جبهه‌ی مقابل خود استفاده می‌کند که از آن قبیل می‌توان به هویت‌زدایی، برجسته‌سازی نقاط منفی و نادیده‌گرفتن نقاط مثبت کشور، تزریق حس عقب‌ماندگی و موارد دیگر اشاره کرد.

در مقالات بعدی به راه‌کارهای جبهه‌ی رسانه‌ای خودی پرداخته می‌شود و الزامات حضور اثربخش در این میدان تبیین می‌شود.

منابع:

[۱] جنگ رسانه‌ای و چیستی آن، اندیشکده راهبردی تبیین،

http://tabyincenter.ir/19539/

[۲] بیانات در دیدار مسئولان سازمان صداوسیما، ۱۵ بهمن ۱۳۸۱،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7227

[۳] «بیانات در دیدار اعضای ستادهای نماز جمعه»، ۵ مرداد ۱۳۸۱،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3133

[۴] «بیانات در دیدار مسئولان سازمان صداوسیما»، ۱۵ بهمن ۱۳۸۱

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7227

[۵] بیانات در دیدار مدیران و برنامه‌سازان رسانه‌ای کشورهای مختلف، ۲۶ اردیبهشت ۸۵،

farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3340

[۶] بیانات در دیدار اعضای مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام و اتحادیه‌ی رادیو و تلویزیون‌های اسلامی، ۲۶ مرداد ۱۳۹۴،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30524

[۷] «بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در همایش بین‌المللی رسانه‌های جهان اسلام در حمایت از انتفاضه فلسطین»، ۱۱ بهمن ۱۳۸۰

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3103

[۸] بیانات در دیدار اعضای مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام و اتحادیه‌ی رادیو و تلویزیون‌های اسلامی، ۲۶ مرداد ۱۳۹۴،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30524

[۹] – News corporation یا newscrop

[۱۰] – Fox 20 contery

[۱۱] – Fox news

[۱۲] – Sky

[۱۳] – Sun

[۱۴] – مقاله «مرزهای ناپیدای امپریالیسم رسانه‌ای (۶ خواهران امپریالیستی)»، اثر مهدی علیخانی از سایت روزنامه جام جم: www.jamjamonline.ir و هم‌چنین علی‌رضا سلطان‌شاهی، مقاله «امپراتوری تباهی و فساد صهیون، از رابرت مورداک چه می‌دانید؟» روزنامه‌ی «کیهان»، ۱۳۸۵/۵/۸٫

[۱۵] «بیانات در دیدار مسئولان سازمان صداوسیما»، ۱۵ بهمن ۱۳۸۱

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7227

[۱۶] – مجله «سوره»، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، ش ۳٫

[۱۷] بیانات در دیدار مدیران و برنامه‌سازان رسانه‌ای کشورهای مختلف، ۲۶ اردیبهشت ۸۵،

farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3340

[۱۸] «بیانات در دیدار مدیران مراکز سازمان صداوسیما در استان‌ها»، ۷ اسفند ۱۳۷۰

http://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=3124

[۱۹] http://fa.rfi.fr/%C2%AB%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%88%D9%86%C2%BB-%DB%8C%DA%A9-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-20151221/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87

[۲۰] http://www.radiofarda.com/a/f8-babajoon/27314046.html

[۲۱] بیانات پس از بازدید از سازمان صداوسیما، ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۳

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3232

[۲۲] بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی، ۲۷ بهمن ۱۳۹۵،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=35690

[۲۳] «سیا چگونه خود را در فیلم‌های هالیوود کپی می‌کند»، وبگاه مشرق، ۱۷ بهمن ۱۳۹۳،

http://www.mashreghnews.ir/news/384570

[۲۴] Pentagon Hollywood liaison

[۲۵] بررسی و تحلیل «دفتر مشترک پنتاگون و هالیوود» از منظر جنگ رسانه‌ای، نرگس ضامنی، اندیشکده راهبردی تبیین، ۱ مرداد ۹۶، قابل بازیابی در آدرس اینترنتی زیر:

http://tabyincenter.ir/20182/

[۲۶] بیانات در دیدار جمعی از مسئولان جهاد سازندگی، ۱۵ مهر ۱۳۷۷

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2909

[۲۷] بیانات در دیدار مسئولان سازمان صداوسیما، ۱۵ بهمن ۱۳۸۱،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7227

[۲۸] بیانات در حرم مطهر رضوی، ۱ فروردین ۱۳۹۴،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=29236 >

[۲۹] بیانات در دیدار مردم استان همدان، ۱۵ تیر ۱۳۸۳،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3239

[۳۰] بیانات در دیدار مدیران و برنامه‌سازان رسانه‌ای کشورهای مختلف، ۲۶ اردیبهشت ۸۵،

farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3340

[۳۱] بیانات در اجلاس حمایت از انتفاضه فلسطین، ۹ مهر ۱۳۹۰،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=17401

[۳۲] بیانات در دیدار مسئولان نظام، ۲۶ خرداد ۱۳۹۶،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36824

[۳۳] «بیانات در دیدار اعضای ستادهای نماز جمعه»، ۵ مرداد ۱۳۸۱

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3133

[۳۴] بیانات در شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد، ۹ شهریور ۱۳۹۱،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=20840

[۳۵] بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان، ۱۲ تیر ۱۳۹۵،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33694

[۳۶] بیانات در دیدار مسئولان سازمان صداوسیما، ۱۱ آذر ۱۳۸۳،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3262

[۳۷] بیانات در دیدار مردم استان همدان، ۱۵ تیر ۱۳۸۳

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3239

[۳۸] بیانات در دیدار اعضای مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام و اتحادیه‌ی رادیو و تلویزیون‌های اسلامی، ۲۶ مرداد ۱۳۹۴،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30524

[۳۹] «دانکرک» (Dunkirk)، ۱۴ مرداد ۱۳۹۶، کانال اندیشکده‌ی راهبردی تبیین،

 https://t.me/Tabyincenter/11466

[۴۰] «تحلیل فیلم «باباجون» نخستین فیلم فارسی‌زبان سینمای رژیم صهیونیستی از منظر جنگ رسانه‌ای»، اندیشکده راهبردی تبیین، ۶ تیر ۹۶، قابل بازیابی در آدرس اینترنتی زیر:

http://tabyincenter.ir/19745/

[۴۱] «بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در همایش بین‌المللی رسانه‌های جهان اسلام در حمایت از انتفاضه فلسطین»، ۱۱ بهمن ۱۳۸۰

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3103

[۴۲] بیانات در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری انتخابات، ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۴،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22494

[۴۳] بیانات در دیدار مردم نجف‌آباد، ۵ اسفند ۹۴،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=32414

[۴۴] بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (علیه‌السلام)، ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36490

[۴۵] «بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در همایش بین‌المللی رسانه‌های جهان اسلام در حمایت از انتفاضه فلسطین»، ۱۱ بهمن ۱۳۸۰

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3103

[۴۶] گزارشی از کتاب «دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران»/ بخش دوم، اندیشکده راهبردی تبیین، ۲۸ فروردین ۹۶، قابل بازیابی در آدرس اینترنتی زیر:

http://tabyincenter.ir/18759/

[۴۷] بیانات در حرم مطهر رضوی، ۱ فروردین ۱۳۹۴،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=29236 >

[۴۸] بیانات پس از بازدید از سازمان صداوسیما، ۲۸ خرداد ۱۳۸۳،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3232

[۴۹] بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی، ۲۷ بهمن ۱۳۹۵،

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=35690

پایگاه تبیین

انتهای متن/