به گزارش چغادک نیوز، حمیدرضا آیت اللهی

ویراسته منصوره ایران نژاد

از آنجا که بسیاری از دروس دانشگاهی آموزش محور و حافظه محورند، به ارتقاء بینش علمی دانشجو نمی انجامد و توانایی های لازم را برای دانشجویان فراهم نمی کنند، لذا ضرورت دارد دروس دانشگاهی به نحوی دانشجو را درگیر کند که در نهایت دانشجو توانایی تاثیرگذاری اجتماعی را در رشته خودش داشته باشد و به حل مسائل جامعه پرداخته و زمینه را برای یک اشتغال پویا و کارآفرینانه مهیا کند. لذا در این یادداشت سعی شده است که، طرح یادگیری مجازی «دابیتو (دانش، بینش، توانمندی)»، جهت ارتقاء دانش، بینش و توانایی های دانشجو ارائه شود.

ترکیب دانش، بینش و توانمندی در آموزش مجازی

در طرح دابیتو بخشی از فعالیت دانشجو و استاد در برنامه های آفلاین و بخش دیگر حضوری یا بصورت آنلاین تحقق پیدا خواهد کرد. استاد قبل از هر چیز به تهیه سرفصل های آموزشی و بینشی و مهارتی درس با پردازش خود می پردازد.

یعنی اهداف اصلی و جزئی درس را مشخص خواهد کرد، سپس اهداف آموزشی را با معین ساختنِ سه پاسخ به سه پرسش اصلی یعنی:

• انتظارات در حوزه دانش؛ انتظار می رود فراگیرنده بداند:
• انتظارات در حوزه بینش؛ انتظار می رود فراگیرنده به این بینش برسد:
• انتظارات در حوزه کنش (مهارت)؛ انتظار می رود فرا گیرنده بتواند: (یا توانمندی پیدا کند یا مهارت جدیدی پیدا کند)

به تفصیل بیان می نماید. هریک از این پرسش ها پاسخ های متعددی می تواند داشته باشد که استاد تمامی آن ها را معین می کند.  پس از مشخص ساختن انتظارات سه گانه فوق، در طراحی درس باید بگونه ای عمل شود که مشخص باشد هر فعالیت درسی در برنامه آفلاین چگونه می تواند انتظارات را برآورده کند.

سوق درسهای مجازی به کاربردهای واقعی

استاد طی یک فرآیند مشخص که به ایشان داده خواهد شد، و با استفاده از تمامی ابزارهای آموزش مجازی، ابتدا طرحی برای درس خود تنظیم می کند. در مرحله بعد پس از ارزیابی و کسب استانداردهای لازم به تهیه انواع آموزنده های مجازی (مثل پاورپوینت، منابع خاص درس، منابع برای مطالعه بیشتر، فیلم ها و عکس ها و کلیپ های متناسب با درس، تمرین ها، طرح پرسش های مفهومی، منبع شناسی درس، مقالات فارسی و انگلیسی مرتبط با درس و غیره) خواهد پرداخت.

علاوه بر این، استاد در این طرح نشان خواهد داد که با فراگیری این درس چه مشکلی را در جامعه و در قالب فعالیت در شرکت ها یا موسسات مختلف یا اداره های دولتی می توان حل کرد؛  با یادگیری این درس چه موقعیتهای شغلی و به چه صورت و در چه مجموعه های دولتی و خصوصی می توان بدست آورد و همچنین معین گردد که این نوع اشتغال ها بالقوه می تواند چه درآمدهایی را برای فراگیران به همراه داشته باشد. پس از آماده شدن مجموعه این ابزارهای یادگیری، بازهم گروهی بر اساس استانداردهای خاص به ارزیابی و بالا بردن کیفیت این ابزارها خواهند پرداخت.

سپس استاد سناریوی هر درس را تنظیم خواهد کرد و متناسب با آن خود به ضبط ارائه شفاهی خود خواهد پرداخت. براساس استانداردهای دروس مجازی، ارائه شفاهی درس باید در جلسات بین ۵ تا ۱۰ دقیقه باشد که استاد می تواند طی چندین قطعه ضبط شده ۷ دقیقه ای مطالب خود را با استفاده از پاورپوینت های آماده شده و سایر آموزنده ها ارائه نماید. در این نوع ارائه و ضبط دروس، تدریس مستقیم استاد به حداقل می رسد و سایر ابزارهای آموزشی در فرآیند تهیه درس نقش پررنگ تری را خواهند داشت. ارائه شفاهی درس توسط استاد و سایر آموزنده ها در یک بسته ارائه خواهد شد و افرادی به تدوین آن متناسب با نظر استاد خواهند پرداخت.

استاد در انتهای درس باید پرسش های دانشی و بینشی و مهارتی  از درس تهیه کند و به دانشجو بدهد. همچنین باید فعالیت های دانشجو پس از درس را مشخص سازد.  این فعالیت ها می تواند یادگیری مطالب استاد، انجام پروژه های کوچک مهارتی، خواندن و فهمیدن مقالات و مطالبی که استاد مشخص ساخته است و پاسخ به پرسش هایی که استاد مطرح کرده است و غیره باشد. تا دانشجو یادگیری مبتنی بر تلاش خود و کسب توانایی های لازم را محقق سازد.

سوق از تدریس رسمی به تسهیلگری مسئله محور و ارزیابی مستمر

از این پس دیگر وقت استاد برای ارائه مطالب آفلاین صرف نخواهد شد؛ بلکه باید دغدغه اطمینان از یادگیری دانشجو را فعالیت اصلی خود قرار می دهد. در نتیجه، فعالیت استاد، ارزیابی حضوری یا آنلاین تک تک دانشجویان (مخصوصا بصورت شفاهی و رو در رو) خواهد بود که او پس از اطمینان از رشد دانشی، بینشی و مهارتی دانشجو، استفاده از جلسه بعدی آفلاین را به او توصیه می کند. بدین ترتیب استاد از تکرار مداوم مطالب خود در کلاس های متعدد رها خواهد شد. بجای آن تسهیگری خود را محقق خواهد ساخت. فراگیری درس برمبنای فعالیت دانشجو خواهد گردید.

فراگیری مسئله محور و ناظر به مشکلات جامعه خواهد شد. استاد ارزیابی تک تک دانشجویان و راهنمایی های لازم برای برطرف کردن ابهام های دانشجو را انجام خواهد داد. در نتیجه ارزشیابی های انتهای ترم (در روش معمول فعلی) به ارزیابی های مداوم تغییر پیدا خواهد کرد. دانشجو به یادگیرنده فعال بدل خواهد شد (بجای یادگیری انفعالی فعلی). زمینه برای بروز خلاقیت های دانشجویان فراهم خواهد شد. زمینه برای ارائه درس به صورت کارگاهی فراهم خواهد شد.

اگر بخش دوم که متکی به فعالیت استاد است به صورت آنلاین برگزار گردد، هر دانشجویی در کشور (حتی خارج کشور) در هر جایی که هست بدون نیاز به حضور در یک فضای فیزیکی و در کنار خانواده خود بدون اتلاف وقت های رفت و آمد توانایی خود را افزایش می دهد و می تواند به نتیجه نهایی درس دست یابد. کلاس های آفلاین نه تنها از لحاظ مکانی می تواند در هر جایی باشد حتی در هر زمانی که دانشجو بتواند از درس استفاده کند این امکان برای او فراهم است. در طرح دابیتو دانشجو می تواند از به اشتراک گذاری فعالیت هایش با سایر دانشجویان حتی در دانشگاههای دیگر یک شبکه علمی قوی در درس خود تشکیل دهد.

فراموش نشدن ابعاد تربیتی و پرورشی در آموزش دانشگاهی

در طرح پیشرفته دابیتو دانشجویان فعالیت های اجتماعی متنوعی خواهند داشت و از شبکه های اجتماعی اختصاصی بهره مند خواهند شد و از مزایای سایر شبکه های اجتماعی مثل لایک کردن، کامنت گذاری، به بحث گذاری مطالب و دستیابی به فالوور بیشتر برخوردار خواهد بود. دانشجویان می توانند فعالیت های سیاسی و فرهنگی مختلفی در جمع های مجازی داشته باشد. لذا در طرح پیشرفته دابیتو، گذشته از آموزش، امکانهای تربیتی و پرورشی نیز مهیا خواهد شد.

متن کلیات طرح را می توانید از اینجا بارگیری کنید./فارس